Gose

21 jul Gose

[2012] Als er al een prijs zou bestaan voor de meest bijzondere bierfles, dan zou de fles voor Gose hoge ogen gooien. Het is een ronde, platte fles, zoals de Bocksbeutel uit Frankenland of bekend van Mattheus Rosé, maar in tegenstelling tot deze wijnflessen heeft de Gosefles een hele lange hals, die wordt afgesloten met een kroonkurk of een beugel. Dat laatste is een knieval voor de huidige tijd, want van oorsprong ontstond in die lange hals een natuurlijke gistprop van het nagistende bier die de fles afsloot.

Nu is de fles al bijzonder, maar ook het biertype Gose is niet alledaags. Zo is Gose het enige traditionele Duitse biertype dat niet aan het Reinheitsgebot voldoet. Er komt meer aan te pas dan alleen mout, hop en water. Brouwers gebruiken zout en koriander om het bier op smaak te brengen. Daarmee is het een van de weinige bieren met zout op de ingrediëntenlijst.

Gose ontleent zijn naam aan het plaatsje Goslar in het Duitse Harz gebergte. Het bier werd van oorsprong uit tarwe en gerstemout gebrouwen volgens het procedé van spontane gisting, zoals we dat nu nog kennen van de Belgische Geuze. Net als bij Belgisch witbier gebruikt de brouwer koriander om het bier kruidigheid te verlenen. In smaak en uitstraling doet het bier dan ook het meest aan zijn Belgische neefje denken: lichtgeel en een frisse, licht rinse afdronk. Maar Gosebrouwers gebruiken ook zout in hun recept. Ik kan het (gelukkig) niet terugproeven. Of toch? Gose heeft een opvallend korte en bijna drogende afdronk. Iedere slok schreeuwt om een volgende. Zou dat het effect van het zout zijn? Het maakt de Gose tot een heerlijk frisse dorstlesser voor een lome zomerlunch.

De analogie met het Belgische witbier gaat nog verder. Dat we heden ten dage Gose kunnen proeven is bijzonder, want het biertype was op sterven na dood. Net als in Hoegaarden bijna tien jaar eerder sluit in 1966 de laatste Gose brouwerij van Leipzig voorgoed haar deuren. Het bier lijkt op de mestvaalt van de geschiedenis geschoven te worden. Niets blijkt minder waar. In 1985 laat Lothar Goldhahn het bier in een Berlijnse brouwerij weer tot leven komen. Daar weet men hoe je een bovengistend tarwebier met melkzuurgisting moet produceren. Enkele jaren later kan hij het bier terugbrengen naar Leipzig. De wereldwijde aantrekkingskracht van Hoegaarden weet hij nooit te bereiken. Gose is nog steeds nauwelijks buiten het oorsprongsgebied tussen Goslar en Leipzig te proeven.

Wie er een pelgrimstocht naar de bakermat van Gose voor over heeft, kan bijvoorbeeld terecht bij het Bayerische Bahnhof. Dit voormalige station in Leipzig is omgebouwd tot een restaurant annex brouwerij. Waar vroeger passagiers verveeld zaten te wachten op hun stoomtrein naar München, wachten de gasten nu verwachtingsvol op de volgende ronde koel bier. Wie de lokale folklore helemaal wil vervolmaken, bestelt er een glaasje kummellikeur bij. Leuk als experiment maar eerlijk gezegd zonde van het bier.

Overigens is er komend weekend een wwwitbierfestival in Breda. Gose is er niet te krijgen, maar wel heel veel andere bijzondere witbieren van over de hele wereld.