Grensgeval

05 aug Grensgeval

[2011] Het Trappistenklooster De Kluis in Achel is een typisch grensgeval. De grens van Nederland en België loopt dwars door de abdij. De kerk, het geestelijke leven, staat in Nederland. Het cafetaria en de brouwerij, het gastronomische leven, staat in België. Hoe kan het ook anders.

De geschiedenis van de abdij gaat terug tot 1846, toen Trappisten uit Westmalle besloten in het dunbevolkte grensgebied tussen Nederland en België een afgelegen abdij te bouwen. Officieel is de abdij genoemd naar Sint Benedictus, maar vanwege de afgelegen ligging blijft de naam De Kluis beter hangen. Kluis verwijst niet naar een afgesloten schatkamer, maar naar het kluizenaarsbestaan dat de eerste monniken hier zochten.

Dat er in Achel bier gebrouwen wordt is bijzonder. Jarenlang waren er maar zes Trappistenkloosters waar nog bier gebrouwen wordt. Daarvan staan er vijf in België en één in Nederland. Aan het eind van de twintigste eeuw leek het brouwen van bier binnen de kloostermuren een uitstervende activiteit. Kloosters liepen leeg en monniken vonden andere wegen om in hun levensonderhoud te voorzien. Dat bleek een misvatting. De bewoners van de Achelse Kluis realiseerden zich dat hun abdij een rijke brouwhistorie heeft. Totdat de bezetter in 1914 de koperen ketels vorderde, werd er in de abdij gebrouwen. Bovendien noteerden de monniken een sterk toegenomen belangstelling voor Trappistenbieren. Ze besloten in de herberg van het klooster een moderne microbrouwerij te bouwen. De brouwerij staat achter een glazen wand, zodat de werkzaamheden voor de bezoekers goed te volgen zijn. Aan de andere kant is de hygiëne, die zo belangrijk is bij het brouwen van bier, zo ook gewaarborgd. Broeder Thomas, die ervaring opdeed in Westvleteren, Westmalle en Orval hielp met het maken van de receptuur. Achel brouwt nu vijf verschillende bieren. Een blonde en een donkere met 5% alcohol zijn alleen in de herberg te krijgen. Achel ligt niet alleen op de grens van Nederland en België, maar ook op een knooppunt van fietsroutes. De herberg is een voor de hand liggende afspanning om de benen rust te geven en de keel te smeren. De blonde is een mooi droog bier met wat vegetale hoptonen en een spannend zuurtje. Op fles is ook een blond en een donker bier te krijgen, maar dan met een krachtiger alcoholpercentage van acht procent. Tenslotte brouwen de broeders nog een echt genietbier, een zwaar donkerbier van net geen tien procent alcohol.

De term herberg doet overigens aan romantische beelden denken die de lokatie niet kan waarmaken. Het is eerder een soort van cafetaria met twee lekenvrouwen achter de bar in de zelfbediening. Opvallend is de ruime selectie aan kroketten: kip, vis, goulash, garnaal en zelfs groentekroketten kun je bestellen. De kroketten worden in een klef broodje op een kartonnen bordje geserveerd. Wel weer leuk is het ijs gemaakt van trappistenbier. Geschept in een teutje en zonder alcohol. Heerlijk om van te genieten op het grote zonneterras naast de herberg.

Inmiddels is gebleken dat de brouwerij in Achel geen oprisping van een bijna overleden biertraditie is, maar een eerste zwaluw van een ontwikkeling dat meer kloosters besluiten de roerstok weer op te pakken. En dat is een verrijking voor onze biercultuur.