Helsinki

31 jan Helsinki

[2012] Een vrouw loopt de kroeg in. Ze bestelt aan de bar een halve liter bier en gaat aan tafel zitten. Onder de warme winterjas komt een wollen jurk te voorschijn, het is koud. Ze pakt een krant uit het rek, drinkt haar bier. Drinken is in Finland zowel een mannen als een vrouwenzaak. Het is een gek land. Onder het wat norse voorkomen zijn Finnen vrolijk en vriendelijk – maar wel rustig. De excessen van overmatig drinken zie je niet op straat. Te koud misschien. Voor een land dat zucht onder een staatsmonopolie op de verkoop van alcoholhoudende dranken heeft Finland een verrassende keuze aan verschillende bieren en brouwerijen. Alleen al de hoofdstad Helsinki kent vier warme brouwketels, waarvan de meeste een huisbrouwerij van de bijbehorende pub zijn. Het staatsmonopolie verbiedt de verkoop van bier met meer dan 4,7% in alle winkels, behalve de staatsslijterij. Zelfs in de brouwerij zelf mag zwaar bier niet op fles verkocht worden. Geen wonder dat de meeste microbrouwerijen kiezen voor een bijbehorende kroeg. Die kroeg kun je vinden in de meest onverwachte plaatsen. Zo heeft het grote, maar weinig opwekkende winkelcentrum Kamppi in het centrum van Helsinki een bruine kroeg met een eigen brouwerij. Je stapt een drempel over en je stapt van glimmende glazen etalages ineens in een warme gastvrije wereld waarin de glazen gevuld zijn met bier. Het winkelcentrum heeft niet alleen een eigen brouwerij maar ook een Nederlandse kroeg: “Bierhuis Rotterdam”. Een maritieme kroeg die ook in Nederland niet zou misstaan. Naast het winkelcentrum ligt de brouwpub van Teerenpeli. Ze maken niet alleen bier maar stoken ook hun eigen whisky. Opvallend is de viskiportteri, een porter die gerijpt heeft in houten whiskyvaten van de eigen stokerij.

De strenge Finse regels leiden tot een rijkdom van bieren met een laag alcoholgehalte. Door de accijns is bier prijzig. Veel van de bieren zijn gebaseerd op Duitse voorbeelden als pils en zwart lager. Ook porter en stout komt regelmatig voor. Tarwebier zie je weinig, met als uitzondering af en toe een Weizen. Met het gebruik van kruiden en vruchten is de Finse brouwer terughoudend. Jeneverbes trekt de meeste aandacht, deze bessen komen al van oudsher in Finse brouwprocessen voor. Ook het traditionele bier van Finland, sahti, is op smaak gebracht met bessen en takken van deze struik. Sahti is een oervorm van bier, en omdat het slecht reist, alleen lokaal te verkrijgen. Onder andere in de mooiste bierkroeg van de stad: Villi Wäinö, Kalevankatu 4.

Als je niet goed zoekt, kan het bierlandschap nogal saai overkomen. De bierverkoop in de supermarkt wordt gedomineerd door drie grote brouwerijen: Sinebrychoff, nu in handen van multinational Carlsberg, Hartwell, nu in handen van Heineken en Olvi. Die laatste brouwerij is misschien niet de winnaar qua mooiste bieren – maar wel qua woordmerk. De letters Olvi zijn zo geschreven dat ze op een biervat lijken. Dat gaat nog een stap verder dan de lachende ‘e’ van Heineken. Olvi is als enige van de drie grote brouwers nog in Finse handen. Die Finse trots toont het onder andere door een “sauna bier” op de markt te brengen, om van te genieten in de bekendste uitvinding van Finland.