Nederlandse Brouwers Tachtig

22 aug Nederlandse Brouwers Tachtig

[2019] Dit jaar bestaat de belangenvereniging Nederlandse Brouwers tachtig jaar. Reden om eens een duik te nemen in het verleden van deze brouwersclub.

Het Centraal Brouwerij Kantoor (CBK), zoals Nederlandse Brouwers oorspronkelijk heette, werd in 1939 opgericht als antwoord op de dreigende Tweede Wereldoorlog. Hoewel Nederland in de Eerste Wereldoorlog neutraal gebleven was, had het grondstoffentekort de brouwerijen toch behoorlijk pijn gedaan en had tot grote spanningen tussen brouwerijen onderling geleid. De brouwerijen besloten het dit keer anders aan te pakken. Het was oneerlijk om in een oorlogssituatie te concurreren op de beperkte hoeveelheid grondstoffen. Het CBK werd opgericht om de grondstoffen eerlijk over de brouwerijen te verdelen. Als er door rantsoenering minder beschikbaar was, dan zou de pijn eerlijk over alle brouwerijen verdeeld worden. Alle brouwers, op twee na, werden lid. De laatste twee sloten zich schielijk aan, toen de oorlog daadwerkelijk begon.

In de loop van de oorlogsjaren nemen de tekorten toe. Het bier wordt steeds verder aangelengd. Het leidt in 1941 tot de volgende advertentie, die een aardige inkijk geeft in de belangrijkste brouwerijen van die tijd:

BIERVLIET, 15 Jan. 1941.

De Paters TRAPPISTEN en Hunne Kinderen SCHAPEN IN KOOI,
Mijnheer  HEINEKEN en Zijn Zoon HET MEEST GETAPT,
Mijnheer  AMSTEL en Zijn Dochter HALF NEDERLAND,
Mijnheer  ZETHABEE,
Mevrouw ZETHABEE geboren PUL,
Mijnheer  PHOENIX,
Mevrouw  PHOENIX, geboren FLESCHJE,
Mijnheer   VAN VOLLENHOVEN en Zijn troetelkind STOUT,
Mijnheer  ORANJEBOOM en Zijn Wederhelft WERTHA,
Mijnheer  GROENTJE en Zijn aangenomen Kind ENSCHEDÉ,
Mijnheer  BRAND en Zijnen lieveling EDELPILS,
Mijnheer & Mevrouw SWINKELS en Hunne Kinderen BAVARIAS,
Mijnheer RIDDER,
Mevrouw RIDDER geboren BETERE ZAKEN,
Mijnheer  DOMMELEN en Zijn Zoon OUD BRUIN,
Der Eerw. Heer SERVATIUS en Zijne Huishoudsters ZUURBIER en ORANTI,
Mijnheer   MAASENJEKER,
Mevrouw                  “                geboren SIX,
Mijnheer  VRIENDENKRING,
Mevrouw                  “                 geboren ES WAR EINMAL,
Mijnheer  LA BELLE ALLIANCE,
Mevrouw                  “                 geboren IL FUT UN TEMPS,
Mijnheer  GULPEN en Zijn Zuster NATUURAZIJN,
Mijnheer  DE LEEUW met zijn SPRINGEND PAARD – Schützmarke
(in vrijheid gedresseerd),
De families MARESSEN, BOSCHEN, HUYBERS en RESTBROUWERS,

geven met leedwezen kennis van het heengaan van

Mijnheer ZWAARBIER,

Weduwnaar van Mevrouw HOP IN OVERVLOED,
Echtgenoot van Mevrouw GEEF ONS MOUT,

Welke na diverse waterinjecties zacht en kalm uit de circulatie verdween,
Tot op het laatste oogenblik bijgestaan door den Specialist CEEBEEKA.

De Begrafenis heeft plaats gehad in tegenwoordigheid van den Hoog Ed.
Gestrengen Heer ZEVENPROCENT.

GEDENK HEM IN STILTE.

Uit aller naam:
WATERBUIK.

Er is een bijzonder bijeffect van het feit dat de brouwers hun grondstoffenbehoefte en daarmee hun productie coördineerden. Op het kantoor van het CBK weet men precies welke brouwerij hoeveel bier produceert. De Wehrmacht heeft de gewoonte haar bier bij lokaal te bestellen. Door te bij te houden welke brouwerijen bestellingen voor de Duitse Wehrmacht rapporteren, kan men precies afleiden in welke regio er troepenconcentraties gelegerd zijnn. Het verzet geeft deze informatie door aan het commando in Londen.

Na de oorlog blijft het CBK nog enige tijd alle graanaankopen voor de aangesloten brouwerijen doen. Het leidt zelfs tot een lucratieve bijverdienste, omdat er een levendige export aan mout ontstaat In de loop der tijd besluiten steeds meer brouwerijen hun graan zelf aan te kopen. Maar tot begin deze eeuw blijft het CBK de gemeenschappelijke moutaankoop doen voor de kleinere familiebrouwerijen.