Sahti

14 aug Sahti

[2011]  Sahti is bier in zijn oervorm, het bier waarvan het me niet zou verbazen als de Noormannen het al dronken. Tegenwoordig wordt het bier alleen nog maar gebrouwen in een paar dorpjes in een klein gebied boven Helsinki in Finland. Ieder dorp heeft zijn eigen recept, en er bestaan eeuwige twisten wie er nu eigenlijk de beste sahti brouwt. Inmiddels worden die twisten niet meer uitgevochten met wapens, maar is er een heus ‘wereld’kampioenschap, waar ieder jaar een Fin wint.

In uiterlijk doet sahti aan niets denken aan het bier zoals wij dat kennen. Het heeft geen koolzuur, is donkerrood en niet doorzichtbaar. Het ruikt naar banaan, smaakt kruidig zoet en heeft een alcoholpercentage van acht procent of meer. Het is heerlijk, maar ligt als een baksteen op de maag. Van Finnen begrijp ik dat je bij een overmaat aan sahti vrolijk, maar wel helder blijft. Het enige probleem: benen weigeren dienst na het drinken van een paar glazen. Het is niet prettig om met zwabberbenen de ijskoude, glibberige nacht van Finland in te gaan.

Wereldkampioen sahtibrouwen Kaisa legt uit dat het proces eigenlijk heel simpel is, zoals je bij zulk oerbier zou verwachten. Je gebruikt gemoute gerst en gemoute rogge. De hoeveelheid rogge is afhankelijk van het recept. Voor het mouten van het graan kun je eventueel die andere Finse traditie, de sauna, gebruiken. De vochtige en warme omstandigheden zijn daarvoor ideaal. Vervolgens meng je de rogge- en gerstemout met water van 40 oC een laat het beslag een uurtje rusten. Ondertussen drink je ‘sahti making sahti’ legt Kaisa me uit, want sahti brouwen zonder sahti drinken is er niet bij. Met extra water wordt de temperatuur op zestig graden gebracht en volgt weer een rust- en drinkpauze. Tenslotte gaat de temperatuur naar tachtig graden voor een laatste rust. Daarna wordt het beslag gefilterd op een bed van jeneverbestakken. Dat gebeurt heel langzaam, want de sahti moet de smaak van jeneverbes in zich opnemen. Bovendien is er zo meer tijd om ‘sahti making sahti’ te drinken. Op het bed van jeneverbestakken liggen eventueel wat hopbellen, maar echt nodig is dat niet. Is alle sahti eenmaal doorgelopen, dan koelt ze af en wordt verse bakkersgist toegevoegd. Bakkersgist zorgt voor het karakteristieke banaanaroma van sahti. Na een paar dagen is het bier klaar.

Hoe eenvoudig het proces ook is, soms gaat het natuurlijk wel eens mis. Bij de laatste keer die Kaisa zich kan herinneren was de ‘sahti making sahti’ te sterk uitgevallen. De brouwers hadden te weinig oog voor het brouwen van nieuw bier en het brouwsel mislukte.

Je kunt sahti natuurlijk uit een glas drinken, maar traditioneel is een houten kom met twee lange handvaten. De kom is gemaakt van jeneverbessenhout en voegt echt wat toe aan de smaakbeleving. Het verschil is smaak tussen sahti uit een houten of een roestvrijstalen drinkbeker is groot. Het drinken van sahti is een gemeenschappelijke gebeurtenis. De kom gaat rond, van hand tot hand, en ieder neemt een flinke teug.