Yorkshire squares

23 jun Yorkshire squares

[2016] Als Engelsen ergens goed in zijn, dan is het wel het in stand houden van oude tradities. Dat geldt ook voor bier. Waar ter wereld vind je nog een ruime keuze voor bieren die in het fust nagisten en met de hand opgepompt moeten worden? Sterker nog, de belangstelling neemt alleen maar toe met de hernieuwde belangstelling voor bier. Naast vele nieuwe microbrouwerijtjes, floreren ook de oude traditionele brouwerijen als nooit tevoren. Een van die brouwerijen is Theakston, een familiebrouwerij met een bijzondere geschiedenis, waar nu de vijfde generatie aan het roer staat. Ooit werd de brouwerij overgenomen door een van de biergiganten die in de zeventiger jaren van de vorige eeuw ontstonden. Maar Theakston ontliep het lot van vele andere brouwerijen: ze werd niet gesloten. Gemoderniseerd werd ze overigens ook niet, de brouwerij bleef gewoon produceren tot het eigenlijk niet rendabel meer was. Toen leek ook Theakston het lot beschoren van veel oude brouwerijen: sluiting.

De achterachterkleinzoon van de oprichter las de veranderende tijden echter beter en kocht de brouwerij terug van Scottish & Newcastle. Nu is het één van de succesvolle voorbeelden van de hergeboorte van de Britse brouwtraditie.

Traditioneel is de brouwerij zeker. Vier keer per dag wordt vanuit het bezoekerscentrum (een pub met winkeltje) een rondleiding georganiseerd. De brouwerij is gebouwd volgens het Victoriaanse torenprincipe. Alle processtappen zijn boven elkaar geplaatst. Mout en water worden naar de bovenste zolder gebracht en van daar zorgt de zwaartekracht verder voor ieder transport. De brouwerij is een werkend museum. De schrootmolen is meer dan honderd jaar oud en wordt nog met riemen aangedreven. De beslagketel en brouwketel staan op een verdieping met krakende houten planken. Ze moeten nog met de hand schoongemaakt worden. Er staat een bezem met de vlokken bostel er nog aan. Naast de brouwketel ligt een stapel groene schuursponsjes. De brouwerij gebruikt nog hele hopbloemen om het bier te kruiden. Dat is tegenwoordig tamelijk uitzonderlijk. Theakston moet het bier na het koken daarom nog een keer extra filteren. Op de begane grond staat een hop back. Een grote open vierkante gietijzeren bak, aan de binnenkant bekleed met koper. Het gloeiend hete bier stroomt erin en wordt rondgepompt totdat de hopblaadjes op het filter samenklonteren. Daarna gaat het bier naar de gistingskelder. Hier is een concessie aan de moderne tijd gedaan. Traditioneel worden in Yorkshire stenen gistkuipen gebruikt die bestaat uit twee “verdiepingen”. In de onderste verdieping gist het bier. Tijdens het proces rijst de gist bovenop een stenen ‘vloer’ waar ze blijft liggen. De eerste dagen wordt het bier over de gist gepompt, maar na een paar dagen stopt het proces en zijn bier en een belangrijk deel van de gist gescheiden. Die gistkuipen heten Yorkshire Squares. De laatste Yorkshire Squares zijn een paar jaar geleden uit de brouwerij gehaald. Het glimmende steen is gebruikt voor de tafeltjes en de vensterbanken in het bezoekerscentrum. Wie de Yorkshire Squares nog in volle glorie in gebruik wil zien, kan beter naar de andere brouwerij in Masham gaan: Black Sheep. Alhoewel volle glorie …. Bij Masham zijn de Yorkshire squares van roestvrij staal en rond. En dat is natuurlijk niet helemaal volgens de traditie.