Is bier vrouwelijk?

18 aug Is bier vrouwelijk?

[2007]  Bier is een mannendrank. Wie de reclames van de bierbrouwers ziet, is snel geneigd dat te geloven. Dat doet geen recht aan de rol die vrouwen hebben gespeeld bij het ontstaan van deze volksdrank. Zo’n 5.000 jaar geleden begonnen nomaden in Sumerië, het gebied dat we nu Irak noemen, graan te telen om broden van te bakken. Die broden losten ze op in amforen met water, waarna de drank begon te gisten. Soms werd de drank nog op smaak gebracht met dadels en honing. Zo ontstond het eerste bier. Dat broodbier beviel zo goed dat de Sumeriërs besloten hun nomadenbestaan op te geven om meer graan voor meer bier te kunnen telen. Het is het begin van de stedelijke beschaving. Alleen vrouwen mochten het belangrijke ambacht van brouwer uitoefenen. De godin (en geen god) die de brouwsters van Sumerië beschermde bij hun werkzaamheden, was Ninkasi.

De eerst bekende, geschreven wet ter wereld stamt uit hetzelfde gebied, zij het enkele honderden jaren later: de code van koning Hamurabi (1728-1686 v. Chr.). De kunst van het schrijven en de kunst van het brouwen stammen uit dezelfde cultuur. De code Hamurabi leert ons dat bier bij de Sumeriërs zowel een religieuze als alledaagse functie heeft. Brouwen is een serieuze zaak. Zo schrijft de code voor dat de brouwster die slecht bier maakte verdronken werd in een vat van haar eigen bier. Kwaliteitscontrole stond toen al op een hoog niveau! Wie het spijkerschrift machtig is, kan het nalezen in het Louvre in Parijs. Daar staat de enorme steen waarin de code van Hamurabi gebeiteld is.

De grote beschaving na de Sumeriërs is het rijk van de Egyptenaren. Bier was in het Egypte van de farao’s een eerste levensbehoefte. Salarissen van soldaten, maar ook van prinsessen werden deels uitbetaald in kruiken bier. Dat bier dronk de Egyptenaar met een rietje. Niet om snel dronken te worden zoals sommigen denken. Het rietje voorkomt dat hij de brokken brood binnenkrijgt die in het bier ronddrijven. 

Ook bij de Germanen en zelfs tot in de vroege Middeleeuwen waren het vrouwen die zich over het bierbrouwen ontfermden. Iedere vrouw kon brouwen, het was net zo vanzelfsprekend als kunnen koken. Pas toen er met bierbrouwen geld te verdienen was en de brouwerijen steeds groter werden, begonnen mannen zich voor het ambacht van brouwer te interesseren. Dat is tot op de dag van vandaag niet meer veranderd.