Dortmund

Dortmund

[2019] Onlangs was ik in Dortmund, een stad met een dijk van een biergeschiedenis. Er zijn maar weinig steden die kunnen bogen op een bierstijl die de naam van de stad draagt. Pils is de bekendste, kölsch, vienna lager, münchener helles en berliner weiße horen ook tot dat selecte clubje. Ook Dortmund hoort tot die selecte groep. Helaas staat dortmunder als biertype onder druk.

Zo’n halve eeuw terug is Dortmund nog de grootste bierstad van Duitsland en daarmee van Europa. De stad wordt vergeleken met Milwaukee, de onbetwiste bierstad in de Verenigde Staten in die tijd. Beide biercentra hebben de tand des tijds niet doorstaan. Hun brouwerijen zijn opgeheven of samengevoegd. Alle grote biermerken van Dortmund (DAB, Dortmunder Union, Thier, Brinkhoffs, Hansa, Hövells, Kronen) komen nu uit één enkele brouwerij, die nog wel binnen de stadsgrenzen staat. Het biertype dortmunder werd ingehaald door pils. Zelfs in z’n thuisstad wordt het weinig meer gedronken.

In 1870 was Dortmund het toonbeeld van snelle technologische innovatie. In tegenstelling tot de buursteden Keulen en Düsseldorf waren de Dortse brouwers er snel bij om over te stappen op het moderne ondergistende bier. Düsseldorf houdt tot op de dag van vandaag vast aan Alt, in Keulen drinkt men nog altijd bovengistend Kölsch. Dortmunder is een doorontwikkeling van Münchener Helles, maar dan iets zwaarder. Het is wat zwaarder, zoeter en minder bitter dan pils. Door het licht hogere alcoholpercentage laat Dortmunder zich goed exporteren, vandaar dat het biertype ook wel ‘export’ wordt genoemd.

Het gouden bier uit Dortmund is zo populair dat het in veel landen navolging vindt. In Nederland gebeurt dat vooral in Limburg, waar de brouwers het bier nog wat zwaarder (tot 7,5% alc) en donkerder brouwen dan het Duitse origineel. Dortmunder is een voedend en dorstlessend bier voor de mijnwerkers en staalarbeiders in het Roergebied. Met het sluiten van de kolenmijnen en de staalfabrieken neemt ook de dorst naar dit volle bier af. Kantoorwerk vraag eerder om frisser pils. Er wordt nog wel ‘Export’ geschonken, maar je moet er met een zaklampje naar zoeken als je in de stad bent. Ook in Nederland is onze variant van Dort(munder) slachtoffer geworden van veranderde drinkgewoontes. Amstel Gold is alleen nog maar bekend van de wielerklassieker en ook Gulpener heeft zijn Dort voorzichtig in het rariteitenkabinet geplaatst. Brouwerij Maastrichter Maltezer heeft de Ridder Matltezer weliswaar weer tot leven gewekt, maar het bier is toch heel anders dan het origineel. Alleen Alfa houdt vast aan zijn Super Dortmunder.

De beste plek om dortmunder in z’n thuisstad te drinken is bij de Bergmannkiosk, gewoon op houten banken in de buitenlucht. Wie je het ook vraagt, dit onooglijke huisje in jaren vijftig stijl op een hoek langs de ringweg is de meest iconische plek in Dortmund om van dit bier te genieten.

Bergmann is een nieuwe brouwerij met een oude naam. In 2003 ontdekt Thomas Raphaël dat de grote brouwerijconcerns de merkregistratie van Bergmann niet meer verlengd hebben. Die brouwerij heeft van 1796 tot 1972 in de stad gebrouwen. Thomas besluit het merk zelf vast te leggen. Maar omdat een merkregistratie alleen waarde heeft als er ook daadwerkelijk een product op de markt gebracht wordt, vraagt hij een bevriende brouwer Bergmann Export te brouwen. Het is een schot in de roos.

Geen reactie's

Sorry, het is niet mogelijk om te reageren.