Hulphond

20 feb Hulphond

[2023] Onlangs werd bekend dat Lucie Wigboldus na bijna vier jaar de Nederlandse Brouwers zal verlaten. Ze wordt als directeur opgevolgd door Meint Waterlander. Lucie stapt over naar de Stichting Hulphond, een organisatie waar ze al langer bij betrokken is.

Het bericht deed mij nadenken over de relatie tussen brouwers en honden. En die blijkt soms verrassend innig. Sterker nog, in een niet zo heel lang verleden zetten met name Duitse brouwers honden letterlijk in als hulphond. Er zijn verhalen bekend dat kleine vaten bier met hondenkarren rondgebracht werden. Maar daar doel ik nu niet op. In de negentiende eeuw werden honden letterlijk ingezet om brouwers tegen gevaar te beschermen. Dat heeft te maken met de vergisting. In koele gistkelders vergist de suiker uit het wort in open gistkuipen. Tijdens dat proces wordt niet alleen alcohol gevormd, maar ook koolzuurgas. In de open kuipen, borrelde dat gas langzaam naar de oppervlakte. Een teveel aan koolzuurgas is ongezond voor mens en dier. Vandaar dat in veel vatenkelders tegenwoordig CO₂melders hangen, om te waarschuwen als de koolzuurgasconcentratie gevaarlijk hoog wordt.

In de negentiende eeuw bestonden dergelijke melders nog niet. Vandaar dat de brouwers inspeelden op de eigenschap van koolzuur, dat het zwaarder is dan lucht. Het zakt dus naar de bodem, waar de concentratie CO₂als eerste stijgt. Als de brouwers de kelder ingingen om de vergisting te controleren, namen ze een tekkel mee. Die hond staat door z’n korte pootjes dichter bij de grond. Als de hond draaierig wordt van de koolzuurgas, weet de brouwer dat hij z’n tekkel snel moet optillen en de kelder verlaten. Eigenlijk is het niet anders dan de mijnwerkers die een kooitje met een kanarie meenamen de mijngangen in. Als de kanarie stopte met zingen, wisten ze dat ze als de wiedeweerga moesten vluchten.

Met deze geschiedenis in het achterhoofd is het verbazend, dat er maar zo weinig Nederlandse brouwerijen zijn die vernoemd zijn naar een hond. Van de bijna duizend geregistreerde brouwerijen zijn de BrewDog Outpost Rotterdam en White Dog Brewery uit Dordrecht de enige. BrewDog is van oorsprong een Schotse brouwerij die inmiddels tot wereldfaam uitgegroeid is, dankzij de kwaliteit van hun bieren en de soms controversiële uitingen. Lang hebben ze gezocht naar een geschikte plek om ook in Nederland een proeflokaal neer te zetten. De keuze viel in 2020 uiteindelijk op Rotterdam. De voormalige Thomsbrouwerij werd verbouwd tot Brewdog Outpost, waar men, naast de bieren uit het BrewDog gamma, ook lokaal gebrouwen bieren schenkt. White Dog Brewerij kreeg zijn naam vanwege de Westie van Brouwer Ricky Maetzendorff. Begonnen als hobbybrouwer brengt Ricky sinds 2018 ook bieren commercieel op de markt. Brouwerij Herder in Velden is niet naar het hondenras, maar naar het beroep van herder vernoemd. Gelukkig heeft iedere herder een hond, en zo brouwt John Deenen ieder jaar een bockbier met de naam Naaten Hond. Ook de Barleywine van de Bredase brouwerij Frontaal is naar de hond van de eigenaar vernoemd: Rhodesian. Breda blijkt iets met honden te hebben. In 2014 bestond er voor één jaartje brouwerij De Tekkel. In een ver verleden had je dan nog brouwerij De Blauwe Hond in Maastricht. Maar die sloot in 1801 al de deuren, na 51 jaar actief geweest te zijn.

Wil je Stichting Hulphond steunen? Dat kan via bijvoorbeeld via een donatie.