Staar op een raar jaar

29 dec Staar op een raar jaar

[2022] Het lijkt alweer een eeuwigheid geleden, maar 2022 beginnen we toch echt met een coronalockdown. Een hele vervelende lockdown omdat deze eind november voor veel horecaondernemers en brouwers zo onverwacht komt: wederom dicht met de feestdagen. Het is een regelrechte domper. Vanaf februari worden coronamaatregelen in rap tempo uitgefaseerd. Café’s mogen al voor carnaval open. Maatregel na maatregel wordt afgeschaft. In de maanden die volgen, groeien bomen weer tot in de hemel. Het bier spuit de brouwerijen uit, er kan weer gefeest en gedronken worden, en dat doen we dan ook vol overgave. Voorzichtig vieren we weer een Week van het Nederlandse bier. Zijn de ‘roaring twenties’ van deze eeuw dan eindelijk aangebroken?

Niets blijkt minder waar. De Russische inval in Oekraïne is het begin een energiecrisis zoals we die lang niet meegemaakt hebben. Niet alleen energie wordt schaars en duur. Boeren zijn boos, graanmarkten onrustig, glazen flessen en verpakkingskarton zijn alleen te krijgen tegen volstrekt onbetaalbare prijzen. Als ze überhaupt verkrijgbaar zijn. In de zomer blijkt ineens een tekort aan CO₂. Dat heeft mij nog het meest verrast. Tijdens de vergisting produceert gist naast alcohol ook koolzuurgas. Blijkbaar was het nooit relevant genoeg om dit op te vangen en te reinigen. Het is simpeler en goedkoper om CO₂in te kopen. Tot dit jaar. Circulariteit en duurzaamheid staan ineens bovenaan de agenda. Ze hebben acute economische waarde gekregen. De kostprijs van bier stijgt snel. Voor Heineken is het aanleiding om onder andere de sluiting van de brouwerijen van Brand en Affligem aan te kondigen. Productie wordt overgeheveld naar een grotere, efficiëntere brouwerij.

Sinds deze zomer schiet de inflatie omhoog. In de media verschijnen steeds meer angstaanjagende verhalen over een aankomende recessie. Kopschuw geworden, houdt de consument de hand op de knip. Dat is slecht nieuws voor veel brouwerijen. De kostprijs van bier gaat omhoog, maar de prijsstijging is niet helemaal door te berekenen. Bovendien blijkt de waarheid van de economische wet dat het nu eenmaal voordeliger is om bier in grote volumes (en continue) te produceren, dan in kleine batches. Dat weegt in veel gevallen op tegen hogere transportkosten. Vooral kleinere brouwerijen hebben het niet eenvoudig.

Toch blijkt het aantal brouwerijen dat de deuren sluit in 2022 mee te vallen. Volgens de site van de Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur zijn het er tot nu toe dertien. Dat is precies de helft van het aantal brouwers dat het in 2020 en 2021 voor gezien hield. Sterker nog, ook het aantal brouwerijen dat de deuren opent, is in 2022 twee keer zo groot als het aantal brouwerijen dat de deuren sluit. Het geeft de veerkracht van de sector aan. StiBON slaat de vleugels zelfs uit naar België. Desondanks is het opvallend stil aan het brouwerijfront. Grote meeslepende activiteiten worden er nauwelijks georganiseerd, het aantal eenmalige brouwsels lijkt af te nemen. Zelfs het wereldkampioenschap voetbal verloopt grotendeels bierloos. Op het laatste moment worden de stadions in Qatar drooggelegd (Argentinië wint het overgeschoten Budweiser). Nederlandse brouwerijen durven hun vingers niet aan het besmette kampioenschap te branden.

Over kampioenen gesproken: Hubert Hecker wordt Nederlands Kampioen Biersommelier en Léon Rodenburg behaalt zelfs brons tijdens een tumultueus verlopen wereldkampioenschap. Tineke van Wilgenburg is eerste in de Top Dertig van Bier! VandeStreek wint maar liefst drie keer goud op de Brussels Beer Challenge.