Staropramen

30 nov Staropramen

[2019] Het is altijd aardig om een beleefdheidsbezoekje te brengen aan een 150 jarige. Als die 150 jarige zich ook nog in Praag bevindt, is zo’n bezoekje nog een feestje ook. De jarige waar ik het over heb is de Staropramenbrouwerij aan de oevers van de Moldau. Deze brouwerij  is een stuk minder bekend dan de Tsjechische boegbeelden Budweiser en Pilsner Urquell, maar in Praag kun je niet om deze bieren van de brouwer heen.

Het bekendste bier is natuurlijk het goudgele světlé ležák, het boheems lager bier. Het valt op dat het lager van Staropramen een stuk lichter smaakt dan Urquell. Het is meer in Duitse stijl. Het aroma van boterbabbelaars, dat zo karakteristiek is voor Urquell, ontbreekt bij het Praagse bier volledig. Ook de Granát bevalt me, een amberkleurig lager in de Vienna stijl. Goed doordrinkbaar. De naam komt niet van het explosieve karakter van het bier, maar de kleur, die wel wat weg heeft van granaatappels. Granaatappels die al behoorlijk geoxideerd zijn, dat wel. De jongste loot aan de stam is de ‘ongefilterde’. Ik dacht eerst dat dit een ongefilterd kellerbier zou zijn, zoals je in deze streken wel vaker vindt. Niets blijkt minder waar. De ongefilterde is een troebel witbier met koriander. Voller dan z’n Belgische soortgenoten, waarschijnlijk omdat bij dit bier geen ongemoute tarwe is gebruikt. Om de een of andere reden wordt het bier heel onopvallend als de ongefilterde aangeduid.

De recente geschiedenis van de brouwerij is een mooie staalkaart van de woelige wereld van de grootbrouwers. Staropramen is sinds 2012 onderdeel van het Amerkaans-Canadese familiebedrijf Molson-Coors. Zij kaapten het weg voor het Japanse Asahi, dat naar verluidt ook interesse had. Inmiddels is Asahi alsnog actief op de Tsjechische markt en sterker dan ooit. Het kocht Pilsner Urquell van ABInBev toen deze biergigant enkele merken (waaronder ook Grolsch) moest verkopen om de overname van SABMiller langs de kartelautoriteiten te loodsen.

ABInBev is aan het begin van deze eeuw eigenaar geworden van Staropramen. Na de val van het communisme in november 1989 was de brouwerij geprivatiseerd. In de loop van de tijd verkrijgt het Britse Bass een meerderheidsbelang. Bass wordt op haar beurt overgenomen door ABInBev, dat overigens de brouwactiviteiten in Groot Brittannië zelf deels moet verkopen aan Molson-Coors, ook weer onder dwang van de autoriteiten. Om haar expansie in andere delen van de wereld te kunnen financieren verkoopt ABInBev in 2009 haar hele Oost Europese portfolio aan durfkapitalist CVC Capital Partners voor 2,2 miljard dollar. Het concern krijgt de naam StarBev. Het is midden in de crisis en CVC heeft goed gezien dat bier ‘hot’ is. Nog geen drie jaar later koopt Molson Coors StarBev voor meer dan drie miljard dollar. Geen slecht rendement over drie jaar. Als je het zo op een rijtje zet, lijkt die overnamegolf wel een stoelendans, waarbij de markt steeds een stoel wegtrekt en de overheid af en toe de muziek stop zet.

Terug naar onze jarige. Bijzonder is dat Staropramen nog steeds midden in de stad haar brouwerij heeft staan, dicht bij de consument. Met een hoofdelijke consumptie van 138 liter per jaar (bijna het dubbele van Nederland) is de gemiddelde Tsjech koploper in Europa. Daar kun je wel een brouwerij op laten draaien.