Zoeloe bier

10 mrt Zoeloe bier

[2007]  Van oudsher drinken de Zoeloes van Zuid Afrika een eigen soort bier, dat ze van sorghum brouwen. Wie een slok neemt van deze traditionele drank moet al zijn ideeën over bier bijstellen. Het wordt verkocht in kartonnen melkpakken van 1 liter. “Utschwala besizulu” – het bier van de Zoeloes – ruikt zuur als karnemelk. Als je het inschenkt ontstaat er geen schuimkraag. Utschwala is roze en ondoorzichtig als een glas Fristi. Ook klimmen er geen belletjes omhoog, zoals in het bier dat wij gewend zijn te drinken.De kenmerkende smaak is zachtzuur zoals ook volle yoghurt dat kan zijn. Ik heb niet het gevoel dat er alcohol in zit, en het ‘melkpak’ geeft daarover geen informatie.

De Zoeloe cultuur is doortrokken van bier. Huwelijken, begrafenissen, trouwerijen: bij iedere sociale gebeurtenis gaat de bierpot rond. Naar oude traditie is het brouwen van al dat bier voorbehouden aan de vrouwen van het dorp. Na de oogst hangen ze de sorghum in een rieten mand in een stromend beekje, totdat het graan ontkiemt. Na een dag wordt het in de zon te drogen gelegd. Als het graan droog is, wordt het gemalen en met water langzaam aan de kook gebracht. De warme vloeistof wordt gezeefd in een bierzeef van gedroogd gras, die wel iets wegheeft van een omgekeerde wijnfles. De vrouwen zetten de vloeistof vervolgens in een donker gedeelte van de hut waar het moet rusten. Het zonlicht mag er niet bijkomen en alleen ’s avonds roeren ze in de pot. Volgens het traditionele geloof zullen de voorouders het bier kussen en lekker maken. De vrouwen bewaren hun bier in een aardewerken potten met een rieten deksel. Die potten worden ook gebruikt om uit te drinken. En als iemand na het drinken de rieten deksel omgekeerd op de pot zet, weet iedereen dat het goed was. Het smaakt naar meer.

De industriële brouwer van utschwala heet United Breweries en kent een boeiende geschiedenis, getekend door de gebeurtenissen in Zuid Afrika in de afgelopen jaren. Oorspronkelijk werd de brouwerij door blanken opgericht om het traditionele Zoeloe bier op hygiënische manier te bereiden. Na het einde van de Apartheid vond de overheid het niet meer dan logisch dat dit bedrijf eigendom werd van de zwarte bevolking. Dat gebeurde uiteindelijk in 1994. De overgang verliep onder een ongunstig gesternte en in 1998 was de brouwerij vrijwel failliet. Redding kwam uit India, United Breweries nam het bedrijf over.

Utschwala is een levend bier, vol met gistcellen. Om die reden staat er ook geen alcoholpercentage op het pak, het verandert immers in de loop van de dagen. Het bier bevat tussen de 2 en 3,5% alcohol en wordt op omgevingstemperatuur gedronken. Drie tot vier dagen na het brouwen smaakt het op z’n best. In de afgelopen jaren wordt utschwala door de Zoeloe’s herontdekt als een gezonde drank, voornamelijk omdat er veel vitamine B in zit. En met een toenemend gezondheidsbewustzijn, veroorzaakt door de hiv-epidemie, neemt de aandacht voor het traditionele bier weer toe