Saison

29 jan Saison

[2017] Saison is een van de meest intrigerende biertypen. Het bier krijgt steeds meer fans. Niet verbazend, want het is blond, niet te zwaar en toegankelijk van smaak. Het bier is ook buitengewoon fluïde. Dat wil zeggen, niemand lijkt meer te weten wat een saison precies is. De beschrijving van het biertype tijdens de Birra della Anno biercompetitie in Italië afgelopen jaar was een A4’tje lang en daarna wisten de juryleden nog steeds niet wat de definitie is. De Brussels Beer Challenge had dit najaar zelfs een categorie “Imperial Saison” die niemand tot die tijd kende. Bovendien heeft saison een boeiende, begrijpelijke maar toch grotendeels onbekende geschiedenis, waar veel ruimte is voor eigen interpretatie. Saison is een biertype dat we ook nu nog rap zien ontwikkelen. Er ontstaat een boeiende diversiteit aan substromen die onder Amerikaanse bierliefhebbers wordt samengevat als “Farmhouse Ales”.

De klassieke saison uit het stamgebied in Henegouwen is gortdroog, goed uitgegist met een kruidige, soms bijna peperige, en hopbittere smaak en een graad of zes alcohol. Van oorsprong werd het bier op de afgelegen boerderijen van Henegouwen gebrouwen als dorstlesser voor de landarbeiders in het oogstseizoen. Vandaar de naam, saison. Dat is ook al direct een van de controverses. Werd het bier direct na het brouwen gedronken, en had het een laag alcoholgehalte om de dorst te lessen zonder de arbeiders dronken te maken? Of werd het in de koude maanden extra zwaar gebrouwen zodat het tijdens de warme zomermaanden goed bleef? Het woord seizoen zou dan ook kunnen slaan op het brouwseizoen. Het lijkt erop dat enkele (de zomerse variant) en dubbele saison (de wintervariant) naast elkaar bestaan hebben en soms zelfs gemengd werden. Het bier heeft een kenmerkende kruidige hoppigheid van oude Europese hopsoorten.

Italianen zijn meesters in het minimalistisch gebruik van kruiden. Logisch dat Italiaanse microbrouwers de kruidigheid van saison in hun interpretaties uitvergroten, soms zelfs door extra kruiden toe te voegen. Hun saisons zijn iets minder droog dan het Waalse voorbeeld, maar zeker niet zoet. Door de kruidigheid zijn ze complex en gastronomisch zeer interessant. De Farmhouse ales uit de VS volgen zowel de eigentijdse als de klassieke school. De een geeft kruidig en fruitige bieren door het gebruik van Amerikaanse hop. Het zijn heerlijk toegankelijke dorstlessers. De andere richting geeft droge en soms zelfs aardse bieren, zeker als ze vergist zijn met Brettanomyces. Ook in Nederland kent een richtingenstrijd. Brand Saison volgt de zwoele stroming van commercieel toegankelijke bieren, zoals je van het merk mag verwachten. De bieren van de meeste brouwers zijn een stuk droger en kruidiger, soms met een toets van fruitigheid door hop uit de nieuwe wereld. Het meest traditioneel is de saison die Toon Van den Broek maakt op het platteland van Groningen: een hele droge en boerse versie. Je ziet als het ware de landarbeiders het bier met pullen tegelijk naar binnen gieten terwijl ze de oogst van de zware klei binnenhalen.